Missie volbracht

Na het schoolbezoek van vandaag heb ik mijn lessen laten vervallen. Ik vond het zo'n ongelooflijke cultuurshock dat ik er nog van moet bijkomen. 

Honderddertien kinderen in één klas/schuur. Geen boeken, geen elektriciteit. Vijftien, zestien-jarigen die pas sinds één of twee jaar naar school gaan, en dus nauwelijks Frans spreken.

Afican Parks heeft vorig jaar een machine aangeschaft om bakstenen te maken en daarmee is een prachtig nieuw gebouw neergezet. De volgende stap is: zonnepanelen op de daken, meer leraren aantrekken, twee huizen voor expat-leraren. Een Amerikaanse donor heeft zojuist 300.000 dollar toegezegd.

Tijdens mijn bezoek zag ik een grote vorkheftruck zandhopen egaliseren. Het metershoog opwaaiende stof zat tot tussen mijn kiezen. Achter het stuur zag ik tot mijn verbazing Rian zitten. Die man doet en kan echt alles. Hij is goud waard voor het park. Morgen komt de minister van Milieuzaken op bezoek en dan moet het hele terrein geëgaliseerd zijn. 

Morgen vertrek ik samen met de CNN crew naar N'Djamena. En op woensdag 5/2 kom ik om half zes aan op Schiphol. Super dat Hilde me komt halen.  Ik vind het heerlijk dat ik weer naar huis ga want ik mis jullie allemaal! Ook lijkt het me fijn weer zelf te beslissen wat ik eet en niet meer belaagd te worden door de hitte en de muggen. Ik begin zin te krijgen in muesli met yoghurt, mijn eigen Engelse thee met biologische melk, volkorenbrood en vers sinaasappelsap. Ik verheug me op de filmschuur en een museum. 

Gisteren was mijn langste en laatste lesdag. Ik begon om 8 uur met Félix, daarna om 10 uur Altebaj en Satander, om 12 Noeline, om 2 uur Hamida, om 5 uur Hassan en Hissein en van 6 tot half 8 Rian. 

Bij sommige mensen is de rek er inmiddels uit, of ze hebben het echt te druk, dat is moeilijk te zeggen. Bij anderen is mijn eigen energie gedaald, omdat ze niks thuis doen, het niet zeggen als ze iets niet begrijpen en geen vragen stellen of iets voorbereiden. Bovendien is het niet altijd makkelijk om les te geven zonder lesboek of schoolbord. 

Hoe zinvol was deze missie?

Analfabeet Hissein leerde van mij schrijven à la Paolo Freire: woordje voor woordje, alles met betrekking tot zijn eigen leven, en natuurlijk plaatjes erbij. Met een oud adresboekje zetten we de Franse en Engelse woorden bij de juiste letter. Hij glundert. Twee dagen later is hij alles weer vergeten. Ik maak tekeningetjes bij de woorden.  Aan het ontbijt vertelt auditor Alessandro me dat Hissein echt zijn best doet om Engels te praten. Mijn mond valt open.

Manager Bienvenue maakt duidelijk vorderingen. Hij heeft een lijst met Franse zinnen gemaakt die hij gebruikt als hij met klanten werkt. We vertalen ze samen in het Engels: Your luggage is already in your room. We have to leave now in order to see the crocodiles. I am sorry, but I forgot to add the drinks to your bill. Bienvenu deelt af en toe zijn leven met mij. Zijn zorgen, zijn verantwoordelijkheden. Hij is een geweldige man die veel hart voor de zaak heeft en op een goede positie zit.

Mahamed is vanwege de dood van zijn dochter halverwege in mijn programma gestapt en vond dat hij heel goed Engels kon spreken. Nu moet hij bij mij zijn best doen om zich verstaanbaar te maken. Hij bezit geen natuurlijke nieuwsgierigheid, en heeft last van zelfoverschatting. Gisteren had hij geen tijd voor lessen omdat hij te druk was, vertelde hij hangend op een stoel. Geen Engels boek of schrift te zien. Je hebt me nog een boek beloofd, zegt hij. Gelukkig laat mijn geheugen me in de steek.

Félix, Hassan en Abdullaj zijn elk vrij moment in de weer met de plaatjes. Ik heb er nu zinnetjes op gezet: aan de ene kant in het Engels en de andere kant in het Frans. Vooral Abdullaj heeft veel moeite met zinnen, maar toch probeert hij echt Engels te praten. Ook bij Hassan en Félix zie ik veranderingen. Ze komen af en toe bij me zitten, en dan komt er een verhaal. Ik geef er gewoon een Engelse wending aan. We lachen. Zij zijn over de taaldrempel heen.

In Zakouma wachten de drie mannen Altebay, Satander en Mahamat elke dag om tien uur in Pink Palace. Zij zijn met sprongen vooruit gegaan de afgelopen weken. Zinnen als: " I would like to go to the Netherlands one day to improve my English" en "The meeting will take place at ten o'clock with the delegation" zijn geen probleem meer.  Gisteren heb ik in het Engels met hen gepraat over het idee om een maand in een ander Engelssprekend Afrikaans park te werken. Rian lijkt het om meer redenen een aantrekkelijke gedachte.

Als ik met Hamida en met Abdraman werk vertalen we maandelijkse rapporten over de African Parks in het Frans. Iedereen (behalve ik) is dol op grammatica. Mijn lessen met deze mannen waren de zwaarste. Hun niveau lag te ver uiteen, het was te laat op de dag, en zij hadden het altijd te druk om huiswerk te doen of vragen voor te bereiden. Poeh, wat duurde een uur lang, en wat was het vermoeiend in de hitte en met al die vliegen om ons heen.

En dan zijn er nog mijn twee Franse leerlingen Rian en Noelien. Beiden zijn momenteel zeer gemotiveerd om de onregelmatige werkwoorden onder de knie te krijgen. Daarnaast praten we de laatste tijd een beetje Frans en vertalen we handige, kleine zinnetjes:  Tu vas au garage et remportes les clés (sorry, maar zo wordt er hier gepraat: geen s'il vous plaîts...); il nous faut plus de sable; je vais partir avec l'avion dans une demie heure. 

Missie geslaagd? 
Ja! Ik had geen verwachtingen, geen hoop, geen specifiek doel. Alleen maar een enorme motivatie, veel energie en een grote koffer vol materialen.

Het belangrijkste is dat de Engelse taal is gaan leven, en daarmee bereikbaar is geworden voor iedereen. Getuige het woord LOVE op de enige kast in de hut van Abdulaj.
En wat Noelien en Rian betreft: leslocatie Montchanson in het Parc National du Morvan lijkt een prima optie voor een volgende ontmoeting.